کتاب چهل قانون ملت عشق

درباره‌ی کتاب چهل قانون عشق

تجدید چاپ‌های متعدد و ترجمه‌های گوناگونی که از یک کتاب در ویترین کتاب‌فروشی‌ها وجود دارد، نشان می‌دهد این اثر به‌ خوبی توانسته است در دل مردم جا خوش کند. کتاب چهل قانون عشق یا همان ملت عشق نوشته‌ی الیف شافاک نشان داد در دنیای جدیدی که روز به روز ماشینی‌تر می‌شود و احساسات به حاشیه می‌روند، می‌توان از عشق و ضرورت دل‌ بستن به عشق حرف زد. چراکه این موضوع نه تنها تکراری نمی‌شود، بلکه مکرر هم شنیده خواهد شد.

استقبال از کتاب چهل قانون عشق به‌ویژه در دو کشور ایران و ترکیه که قرابت‌های فرهنگی و اجتماعی زیادی دارند، نشان داد ما همچنان دلبسته‌ی ریشه‌های عمیق ادبی خود هستیم. به‌همین‌دلیل از خواندن کتابی با موضوع شمس و مولانا که با روایت زندگی زنی به نام اللا و علاقه‌ی او، به یک مرد در روزهای چهل سالگی گره خورده، لذت می‌بریم. چهل قانون عشق همان‌طور که از نام آن برمی‌آید، یک رمان عاشقانه، فلسفی و عارفانه است که عشق زمینی و عرفانی را در کنار یکدیگر قرار می‌دهد. عشقی که از زمان خلقت تا به امروز و عصر مدرن، برای همه‌ی ما امری پیچیده و مقدس بوده. الیف شافاک در این کتاب موضوع عشق را در دو ساحت مختلف روایت می‌کند: عشق زن و مردی در دنیای معاصر و عشق عرفانی بین شمس و مولا که واعظ سرشناس قونیه را از تمام اسم‌ورسم‌ها جدا می‌کند و او را به ورطه‌ی سماع و سرودن مثنوی می‌کشاند.

در جواب به این سوال که چرا این کتاب خواندنی شد و طرفداران زیادی پیدا کرد، باید گفت انسان معاصر امروزی که در تقلای یافتن عشق راستین است، از خلال سطرهای کتاب می‌تواند خودش را ببیند. انگار که نویسنده به‌جای همه‌ی ما نوشته و قرار است به سرانجامی که مطلوب همه‌ی ماست راهنمایی‌مان کند. در کتاب چهل قانون عشق نوشته‌ی الیف شافاک در کنار خواندن دو روایت عشق و علاقه‌مندی دو انسان معمولی و عارف، پی به چهل قانون عشق می‌بریم که هر کدام از آن‌ها می‌توانند راهنمای ما در مسیر زندگی و رسیدن به اعتلای درونی باشند.

الیف شافاک نویسنده‌ی کتاب پرفروش چهل قانون عشق که با نام ملت عشق نیز ترجمه شده است، از منظری زنانه به ما نشان می‌دهد که چطور در اوج رخوت و یکنواختی زندگی که دیگر نقطه‌ی روشنی در آن وجود ندارد، عشق می‌تواند مانند یک فریادرس، ما را وارد ساحت تازه‌ای برای زندگی کند؛ همان‌طور که حضور زاهارا توانست زندگی اللا را دستخوش تغییر کند یا همان‌طور که ملاقات مولانا با شمس، او را به وادی حیرت کشاند، دست از درس و وعظ برداشت و پای در عالم معنوی دیگری گذاشت.

جوایز و افتخارات کتاب چهل قانون عشق

• برنده‌ی جایزه‌ی آلف برای بهترین اثر خارجی
• نامزد جایزه بین‌المللی ادبی دوبلین (2011)
• برنده جایزه محمد حسن عسکری برای ترجمه به زبان اردو (2017)
• پرفروش‌ترین کتاب تاریخ ترکیه (500 بار تجدید چاپ)
• یکی از پرفروش‌ترین کتاب‌های ترجمه شده در ایران

نکوداشت‌های کتاب چهل قانون عشق

در بخشی از کتاب چهل قانون عشق می‌خوانیم

بخشی از خانقاه درویشان بودن نیازمند صبوری و شکیبایی بیشتر از آنی است که شمس تبریزی دارد. ولی نه ماه از آن زمان گذشته، و او هنوز با ماست.

در آغاز انتظار داشتم که در هر لحظه وسایلش را جمع کند و از این‌جا برود. کاملاً مشخص بود که او از زندگی کاملاً منظم خسته شده بود. می‌دیدم که او خسته بود از این‌که باید در ساعات مشخصی می‌خوابید و بیدار می‌شد، غذایش را در اوقات منظم می‌خورد و در مورد همه‌چیز برنامه‌ی یکسانی داشت. او عادت کرده بود که مانند پرنده‌ای تنها آزاد و رها پرواز کند. با این وجود، نیاز به تنهایی برایش مهم‌تر از تعهد در پیدا کردن یار و همراهش شده بود. شمس جداً باور داشت که یکی از آن روزها با اطلاعاتی که او لازم داشت نزدش می‌رفتم و به او می‌گفتم که کجا برود و چه کسی را پیدا کند. همین ایمان و اعتقاد بود که او را این‌جا ماندگار ساخته بود.

در مدت این نه ماه او را به دقت زیرنظر داشتم، گاهی اوقات فکر می‌کردم شاید زمان برای او متفاوت و سریع‌تر می‌گذرد. چیزی که سایر درویشان ماه‌ها و گاهی اوقات سال‌ها طول می‌کشید تا بیاموزند، شمس تبریزی، اگر نگوییم چند روز، تنها در چند هفته آن را می‌آموخت. او در مورد هر چیز جدید و غیرعادی کنجکاوی ویژه‌ای داشت و ناظر بزرگ طبیعت بود. روزهای بسیاری او را در باغ دیدم که تقارن تار عنکبوت یا شبنم نشسته بر روی برگ گل را با شوقی بی‌نظیر تماشا و تحسین می‌کرد. حشرات، گیاهان و حیوانات برای او جالب‌تر و الهام‌بخش‌تر از کتاب‌ها و نسخه‌ها بودند. ولی فقط وقتی که فکر کردم شاید او علاقه‌ای به مطالعه‌ی کتاب ندارد، او را در حال غرق در مطالعه‌ی یک کتاب قدیمی یافتم. سپس دوباره می‌دیدم که هفته‌ها می‌گذشت بدون آن‌که کتابی خوانده باشد.